«Համահայկական ճակատ» կուսակցությունը 2024 թվականի սեպտեմբերի 3-ին անցկացրել է «Սփյուռքի դերը հայոց պետականության զարգացման գործում» թեմայով գիտագործնական համաժողով: Միջոցառումը նվիրված էր Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերությունների զարգացմանը, ինչպես նաև արտերկրում հայերի շահերի և քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանության հնարավոր միջոցների քննարկմանը: Գլխավոր ասպեկտներն էին՝ Սփյուռքի մերձեցումը պատմական հայրենիքին և Հայաստանի ղեկավարության հետ նրա արդյունավետ փոխգործակցության համար պայմանների ստեղծումը։ Հանդիպումը վարում էր Արցախի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախկին նախարար Անահիտ Հակոբյանը:
«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը բացման խոսքում ընդգծել է, որ սփյուռքը հայկական պետության անբաժանելի մասն է. – «հայկական սփյուռքի ներուժը շատ մեծ է. դրանք գիտական և մշակութային գործիչներն են, քաղաքական գործիչները, համաշխարհային մակարդակի գիտնականները. Դա Հայաստանի կարևոր կադրային ռեսուրսն է: Սփյուռքի ներուժը մեծ է: Առանց Հայաստանի չկա Սփյուռք, իսկ առանց Սփյուռքի չկա Հայաստան»: Նա նաև հիշեցրել է հայ ժողովրդի դարավոր և անուրանալի պատմության մասին. Ուզում եմ նրանց հիշեցնել, որ չկա ոչ առաջին, ոչ երկրորդ, ոչ Երրորդ հանրապետություն ։ Կա մեր բոլորի կողմից սիրված միակ երկիրը՝ Հայաստանը։ Եթե ինչ-որ մեկը այլ կերպ է մտածում, նրանց միշտ մնում է ապաշխարելու իրավունք իրենց ժողովրդի առջև և ինքնակամ վայր դնել լիազորությունները»:
«Համահայկական ճակատ» կուսակցության նախագահ Արսեն Վարդանյանը փաստել է, որ չնայած պատերազմների, կորուստների ու պարտությունների ահռելի քանակին՝ Հայաստանը պահպանել է ամենակարևորը՝ հայկական ինքնությունը: «Հարյուրամյակներ առաջ մեր երկրի սահմաններից դուրս կազմավորվեցին առաջին հայկական համայնքները, որոնք հետո վերածվեցին սփյուռքի։ Սփյուռքն է, որ ամենամեծ ներդրումն է ունեցել Հայաստանի Հանրապետության պետականաշինության գործում», — ասել է նա։
Քաղաքական մեկնաբան-միջազգայնագետ Դավիթ Կարապետյանը խոսել է Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունների առանձնահատկությունների և խնդիրների մասին: «Ամեն օր հայերը հեռանում են Հայաստանից և համալրում սփյուռքի շարքերը։ Զարմանալի չէ, որ սփյուռքն այսօր հիասթափվել ներկայիս կառավարությունից»։
«Փաստարկ» ակումբի նախագահ, լրագրող Տիգրան Սիմոնյանը հանդես է եկել ներկա փուլում Սփյուռքում տիրող իրավիճակի մասին զեկույցով: Նա հատուկ նշել է, որ 30 տարի շարունակ Հայաստանի իշխանությունները չեն կարողացել արդյունավետ փոխհարաբերություններ կազմակերպել Սփյուռքի հետ եւ մինչ օրս այդ հարցին անհրաժեշտ ուշադրություն չեն դարձնում:
Պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Նունե Սարումյանն իր ելույթը կենտրոնացրել է Արցախի գոյապայքարում սփյուռքահայերի դերի վրա: Հայ ժողովուրդը, նրա կարծիքով, տեղի ունեցածը սկսել է խորապես հասկանալ միայն հայկական հողերի կորստից հետո։ «Ամենակարևորն այն է, որ Հայաստանը կրկին դառնա ուժեղ պետություն և ձեռք բերի ազգային շահերը պաշտպանելու կամք», — հայտարարել է Նունե Սարումյանը:
Ավագ գիտաշխատող, դոցենտ, «Միացյալ Հայաստան» կուսակցության փոխնախագահ Վարդան Խաչատրյանն իր զեկույցը նվիրել է Հայաստան-Սփյուռք փոխադարձ մերձեցման կառուցվածքային խնդիրներին: Խաչատրյանը նշել է, որ սփյուռքը ձևավորվել է դեռևս մ.թ.ա. երկրորդ դարում և հսկայական դեր ունի համաշխարհային քաղաքականության մեջ: Ուստի Հայաստանի համար կարևոր է սերտ կապեր պահպանել Սփյուռքի հետ։
Քաղաքագետ Արամ Ավետիսյանը Հայաստանի իշխանություններին կոչ է արել դեմքով շրջվել դեպի սփյուռքը, պատշաճ աշխատանք տանել նրա ներկայացուցիչների հետ՝ ուսումնասիրելու արտերկրում հայերի խնդիրները և գործուն մասնակցություն ունենալ իրավունքների և շահերի պաշտպանության գործում:
Վաստակավոր նկարիչ, Երևանի մանկավարժական համալսարանի պատմության ֆակուլտետի պատվավոր անդամ, Չեխիայի խորհրդարանի և «Դենիկ» թերթի միջազգային մեկնաբան, հասարակական-քաղաքական գործիչ Աշոտ Առաքելյանը հանգամանալից խոսել է Չեխիայում հայերի և երկրի կյանքում հայ համայնքի դերի մասին: Խոսելով Հայաստանում տիրող իրավիճակի մասին՝ նա խորը ափսոսանքով ասել է. «Շուշին հանձնելով՝ կորցրեցինք Արցախը։ Արցախը հայ ժողովրդի վերջին պարտությունն է, և ցավալին այն է, որ իշխանություններն այդ հողը պարզապես նվիրել են։ Առաքելյանը շնորհակալություն է հայտնել «Համահայկական ճակատ» կուսակցությանը՝ սփյուռքի համար շատ կարևոր և արդիական թեմայով գիտագործնական համաժողով կազմակերպելու համար:
Ելույթ ունեցողները նաև ուշադրության են հրավիրել հայկական սփյուռքում եկեղեցու համախմբող դերի, քրիստոնեական հավատքի, հայոց լեզվի, հայության ինքնության և մշակույթի պահպանման անհրաժեշտության վրա, խոսել են գործունակ սփյուռքի նախարարության վերածննդի և նրա լիազորությունների հստակ ձևակերպման անհրաժեշտության մասին:Ելույթների ամբողջական տեքստերը կհրապարակվեն «Համահայկական ճակատ» շարժման ռեսուրսներում:
«Համահայկական ճակատ» շարժման մամուլի ծառայություն
